- Երշիկը հացով կեր, որ սիրտդ չխառնի։
Մաման էր ասում։
Խոսքը բժշկական երշիկի մասին էր, որ ես շատ էի սիրում։ Էն տարիներին էլ էին ասում, որ էդ երշիկի մեջ էնքան միս կա, ինչքան բժշկական ինստիտուտի պլաստմասսայե ուսումնական կմախքի վրա։ Մարդ կար անգամ, որ ասում էր, թե զուգարանի թղթից են սարքում։ Բայց մենք չէինք հավատում, որովհետև էն տարիներին զուգարանի թուղթը երշիկից թանկ էր, եթե ճարեիր։ Ո՜վ էր գժվել դրանից երշիկ սարքեր։ Բայց ինչից էլ սարքեին, մեկ ա՝ շատ համով էր։
Ու ես ոչ մի կերպ չէի հասկանում, թե ինչի պիտի սիրտս խառնի, եթե առանց հացի ուտեմ։ Ախր, հաց + երշիկ համային զույգի մեջ հացն իմ համար բալաստի նման մի բան էր, որ երշիկի համը բացում էր, ինչպես մուրաբան են ջրով բացում։ Կարծես՝ հացն ավելացնում էին, որ երշիկն ուշ վերջանար։ Իսկ իմ համար երշիկը պիտի հացից առնվազն երեք անգամ շատ լիներ, որ համը զգայի։
Մի օր մամային չլսեցի ու փորձեցի առանց հացի։ Ու իսկապես՝ սիրտս խառնեց։ Չէ՛, հացը բալաստ չէր, հացը հատուկ համ էր տալիս երշիկին։ Հացը երշիկի եթերային համը նյութականացնում էր, ինչպես պահպանողական ուժերն են հանճարին արգելակում։ Թվում ա, թե վատ բան են անում, բայց եթե աշխարհը տան հանճարի ձեռքը, նա մի օրում աշխարհը կբարձի աքլորին, ու շունը տիրոջը չի ճանաչի։ Արգելակման մեջ մեծ իմաստություն կա։
Իսկ մի օր ինձ բուլկով երշիկ հյուրասիրեցին։ Քաղցր բուլկին ու աղի երշիկն իմ համար բացարձակապես անհամատեղելի բաներ էին, բայց ամոթից կերա, որովհետև հյուր էի ուրիշի տանը։ Կերա ու հասկացա, որ էդ օրվանից իմ կենսագրության երշիկային զուգահեռը բաժանվեց երկու մասի՝ մինչև ու հետո։
Փափուկ բուլկու նուրբ, համարյա չզգացվող քաղցրությունը խառնվեց փափուկ երշիկի մեղմ հորթային աղիությանը ու մի աննկարագրելի երանգ ստացավ։ Դրանից հետո ես բժշկական երշիկը միշտ բուլկով էի ուտում, եթե, իհարկե, տանը երկուսն էլ կային։
Հիմա էլ մեկ-մեկ ինձ երես եմ տալիս՝ բժշկական երշիկ եմ առնում ու բուլկի։ Ճիշտ ա՝ ոչ բուլկու, ոչ էլ երշիկի համը արդեն էն չեն, բայց երբ դրանց խառնում եմ իմ մանկության հիշողությունները, համարյա նույն համն եմ ստանում։
Հենրիկ Պիպոյան